Belastingen en toeslagen 2024

Toen het Belastingplan 2001 werd aangekondigd, was de opwinding nationaal en internationaal groot. Het boxenstelsel, waarin inkomen werd ingedeeld in categorieën met eigen belastingpercentages, was nieuw. Met name de manier waarop vermogen werd belast — een fictieve rendementsheffing, gebaseerd op een vast rendementspercentage van 4% dat werd belast tegen een vast belastingtarief van 30%, resulterend in een jaarlijkse belasting op dat vermogen van 1,2% — maakte veel los in de fiscale wereld. Het gemiddelde rendement van 4% werd door de politiek gezien als redelijk, maar inmiddels weten we beter.

Een paar stevige correcties in de beurzen verder en een extreem lange periode van spaarrentes die zelfs een tijdje negatief waren, noopten tot aanpassingen die er — na veel juridische procedures — uiteindelijk kwamen. Maar het moest allemaal wel budgettair neutraal, want de Staat wilde die stabiele inkomstenstroom natuurlijk niet kwijt. En dus gebruikt de Belastingdienst voor 2024 fictieve rendementspercentages die ‘zo dicht mogelijk’ bij het werkelijke rendement van het box 3-inkomen liggen. En die dit jaar belast zullen worden tegen 34%. Dat lijkt geen groot verschil ten opzichte van 30%, maar het is een stijging van het belastingtarief van ruim 13% ten opzichte van de oorspronkelijke percentage.

Voor bank- en spaartegoeden (en ook voor jouw deel van het vermogen van een Vereniging van Eigenaren of gelijkwaardige entiteit) geldt voorlopig een percentage van 1,03%. Voor beleggingen en andere bezittingen is het rendement inmiddels vastgesteld op 6,04% en voor schulden hanteert de Belastingdienst vooralsnog een percentage van 2,47% (niemand kan precies uitleggen waarom vorderingen een hoger percentage hebben dan schulden, maar laten we vooral niet vergeten dat het nog steeds om fictieve percentages gaat). Begin 2025 worden de percentages voor banktegoeden en schulden definitief vastgesteld op grond van de reële cijfers (met een zeer ingewikkelde formule waar we niemand mee lastig zullen vallen omdat we ’m zelf niet snappen).

De beleggingen en andere bezittingen bestaan uit je aandelen, obligaties, winstbewijzen en opties (behalve als ze in box 2 vallen en dan worden belast als ‘inkomen uit aanmerkelijk belang’), zoals het niet-vrijgestelde deel van groene beleggingen (zie ook onder ‘heffingskortingen’), maatschappelijke beleggingen, uitgeleend geld, contant geld, crypto’s, goud, zilver en andere edelmetalen, je vakantiewoning(en) en andere onroerende zaken, het niet-vrijgestelde deel van kapitaalverzekeringen, periodieke uitkeringen die nu of straks niet in box 1 worden belast, het vruchtgebruik en de blote eigendom van vermogen of een periodieke uitkering en overige bezittingen.

Vrijstellingen
Sommige vermogensbestanddelen zijn vrijgesteld. Zoals daar zijn: landgoederen in de zin van de Natuurschoonwet 1928 (gebouwen op de landgoederen moet je wel in box 3 aangeven), bossen, natuurterreinen, voorwerpen van kunst en wetenschap (behalve als je ze als belegging aanhoudt), sommige kapitaalverzekeringen en roerende zaken voor eigen gebruik. Je horlogecollectie en je postzegelverzameling vallen dus niet in box 3. Dat geldt ook voor je collectie klassieke sportauto’s, tenzij je ze ergens in een schuur stopt omdat je ze puur als belegging hebt aangeschaft.

Schulden
Sinds 1 januari 2023 vallen schulden tussen partners en tussen ouders en minderjarige kinderen tegen elkaar weg. Ze kunnen dus niet meer als box 3-schuld worden meegenomen. Voor 2024 geldt een schuldendrempel van het totaal aan schulden op 1 januari van € 3.700 (het dubbele voor fiscaal partners). Voorlopig is het rendementspercentage van schulden vastgesteld op 2,47%.

drempel voor schulden in box 3

IAB-ZVW

De inkomensafhankelijke bijdrage voor de zorgverzekeringswet (IAB-Zvw) is een percentage over het inkomen. Werkgevers betalen de normale Zvw-heffing. Voor de eigen bijdrage Zvw (of de Zvw-aanslag die je als ondernemer/zzp’er zelf moet betalen) geldt het lage percentage. De percentages zijn een fractie gedaald, maar het maximum bijdrage-inkomen is opnieuw gestegen.

HEFFINGSKORTINGEN

De volgende heffingskortingen worden in mindering gebracht op de in box 1, box 2 en box 3 verschuldigde belasting. Voor een belastingplichtige met een laag of geen inkomen kan het recht op heffingskortingen hoger zijn dan de verschuldigde belasting, waardoor een deel van de heffingskortingen niet kan worden verzilverd. Sommige heffingskortingen konden (deels) worden uitbetaald als er een fiscaal partner is met voldoende inkomen. Sinds 2022 geldt dit alleen nog voor mensen die zijn geboren vóór 1963.

AOW-

AOW+

^{(1) afbouw vanaf € 24.812 (2023: € 22.660), nul bij € 75.518 (2022: € 73.031)
(2) afbouw vanaf € 39.957 (2023: € 37.691), nul bij € 124.934 (2023: € 115.295)
(3) afbouw vanaf € 44.770 (2023: € 40.888), nul bij € 58.170 (2023: € 53.122)}

Groene beleggingen
Er is een heffingskorting voor groene beleggingen van 0,7% over maximaal het in box 3 vrijgestelde bedrag (in 2024: € 71.251/€ 142.502 voor partners, in 2023: € 65.072/€ 131.144 voor partners).

REISKOSTENVERGOEDING

De maximale onbelaste reiskostenvergoeding is per 2024 verhoogd van € 0,21 naar € 0,23 per kilometer. De maatregel geldt voor werknemers, ondernemers en zogenaamde ‘resultaatgenieters’ (niet-ondernemers die niet in loondienst werken).

Dit bedrag geldt ook voor de aftrek in verband met ziekenbezoek van huisgenoten, de kilometervergoeding voor weekend- en vakantieuitgaven voor gehandicapten en ook voor de giftenaftrek (als een vrijwilliger afziet van reiskostenvergoeding).

EIGEN WONING

Het algemene tarief voor de overdrachtsbelasting is van toepassing bij woningen die niet bestemd zijn voor eigen gebruik als hoofdverblijf en ‘niet-woningen’ zoals bedrijfsgebouwen. Deze belasting werd in 2023 verhoogd van 8% naar 10,4%, maar de overdrachtsbelasting voor woningen die bestemd zijn als hoofdverblijf (box 1) is een aantal jaar geleden verlaagd en bedraagt 2%.

■ Ben je 18 jaar maar nog geen 35 en ga je voor het eerst een huis kopen? Dan heb je recht op de éénmalige ‘startersvrijstelling’ als je woning maximaal € 510.000 kost. Vorig jaar lag de grens een stuk lager (€ 440.000). Ook als je al een woning bezit maar nog niet eerder van deze vrijstelling gebruik hebt gemaakt maar wel voldoet aan de overige voorwaarden, heb je recht op deze vrijstelling.

■ Sinds dit jaar is het niet langer mogelijk om een belastingvrije schenking aan derden te doen voor de aankoop van een woning (‘jubelton’). Wel hebben kinderen tussen 18 en 40 jaar nog steeds recht op de éénmalig verhoogde schenkingsvrijstelling (€ 31.813 in 2024).

TOESLAGEN

Onder bepaalde voorwaarden kun je in aanmerking komen voor diverse toeslagen voor zorg, voor huur en voor kinderen. We hebben per toeslag de belangrijkste punten opgenomen. Voor meer informatie en het aanvragen kun je terecht op www.toeslagen.nl.

Huurtoeslag
In het voorjaar van 2023 werd breed aangekondigd dat de huurtoeslag geen maximum meer zou stellen aan de hoogte van de huur. Maar de kurken kunnen weer terug in de fles, want niets is minder waar. Weliswaar is het maximum opgerekt naar € 879,66 (tenzij je nog geen 23 bent, dan mag de huur niet hoger zijn dan € 454,47), maar als je huur hoger is dan de grens, krijg je niets. In 2024 mag je ook niet méér dan € 36.952 aan vermogen hebben (per persoon). Het vermogen van kinderen tot 18 jaar wordt bij het vermogen van de ouder(s) opgeteld. De huurtoeslag wordt alleen toegekend als je een zelfstandige woonruimte bewoont. Een zelfstandige woonruimte heeft in ieder geval een eigen toegangsdeur die op slot kan, keuken en wc. Vanaf 1 maart 2024 moet de woning ook een eigen douche of badkamer hebben. De meeste kamers worden niet als zelfstandige woonruimte gezien, op enkele uitzonderingen na. Verder moet je de Nederlandse nationaliteit bezitten of een geldige verblijfsvergunning hebben en niet te veel inkomen. Er is geen vaste inkomensgrens. Naast de huurprijs, het aantal personen in je huishouden en je leeftijd kijkt de Belastingdienst ook naar je toetsingsinkomen. Dit is ongeveer wat je bruto per jaar verdient, inclusief vakantiegeld, bonussen, dertiende en veertiende maanden en alimentatie. Studiefinanciering telt nooit mee. De maximale toeslag bedraagt € 481 per maand.

Zorgtoeslag
Meer dan de helft van de Nederlanders ontvangt een toeslag. De vermogensgrenzen stegen dit jaar, maar de grensinkomens voor de huurtoeslag zijn voor 2024 naar beneden bijgesteld ondanks de stevig gestegen inflatie en salarissen. Ook de zorgtoeslag zelf gaat een stuk omlaag omdat de tijdelijke verhoging van 2023 dit jaar vervalt.

grensinkomen

grensvermogen (toetsdatum 1 januari 2024)*

maandbedrag toeslag

^{* Heb je maar een deel van het jaar een toeslagpartner? Dan hoeft je diens vermogen niet mee te rekenen, ook niet als je op 1 januari 2024 wel een toeslagpartner had en later in het jaar niet meer.}

Kinderopvangtoeslag
De overheid betaalt een percentage van de kosten van kinderopvang. De hoogte van deze tegemoetkoming (kinderopvangtoeslag) hangt af van je inkomen. Er is geen limiet gesteld aan het vermogen. Het aantal uren dat je vergoed krijgt, wordt bepaald door het aantal maanden waarin de ouders (of ouder en partner) betaalde arbeid hebben verricht. Het aantal gewerkte maanden van de minst werkende partner is daarbij leidend. Maximaal kun je 230 uur kinderopvangtoeslag krijgen per kalendermaand. De maximum uurprijzen voor 2024 zijn voor alle opvangsoorten tot 2,95% boven het huidige gemiddelde tarief verhoogd, waardoor de maximum uurprijs voor dagopvang is gestegen naar € 10,25. Voor de BSO (buitenschoolse opvang) stijgt het bedrag naar € 9,12 en voor de gastouderopvang stijgt de uurprijs naar € 7,53. Deze extra verhoging van de maximum uurprijs kost € 508 miljoen en komt bovenop de reguliere verhoging van ongeveer 6% die al was aangekondigd. Bij een gezamenlijk inkomen tot € 28.297 wordt 96% van de kosten voor kinderopvang van alle kinderen vergoed. Is dat gezamenlijke inkomen € 218.105 of meer, dan is dat respectievelijk 33,3% voor het eerste kind en 67,1% voor de tweede, derde, vierde enzovoorts.

Kindgebonden budget
Dit is een inkomens- en vermogensafhankelijke bijdrage in de kosten voor kinderen tot 18 jaar. Kindgebonden budget krijg je in principe automatisch. Gebeurt dat niet, dan kun je het ook zelf aanvragen (op www.mijntoeslagen.nl). Het kindgebonden budget stijgt zodra een kind de leeftijd van 12 jaar bereikt en opnieuw bij het bereiken van de leeftijd van 16 jaar. De verhoging gaat in na de maand waarin je kind 12 of 16 jaar is geworden en is afhankelijk van de hoogte van je inkomen. Alleenstaande ouders kunnen recht hebben op méér kindgeboden budget dan ouders die samen hetzelfde inkomen hebben.