Belastingen 2023. Deel 4: heffingen en accijnzen

Belastingdienst

Iedereen betaalt belasting. Maar hoeveel betalen we eigenlijk? En waarvoor? Een feuilleton in vijf delen.

Belasting op suiker, ramen, urine, afval, tabak, alcohol en zelfs bronwater… Er is niets dat je als overheid niet kunt belasten, behalve misschien het ademen van de lucht. Hoewel, het gebruik van de lucht is tegenwoordig ook al aan belasting onderhevig. The Dutch Money Whisperer maakte een overzicht van wat we in Nederland links en rechts aan accijnzen moeten betalen. Niet volledig, wel opvallend.

AUTO (OOK DIE VAN DE ZAAK)

De ‘motorrijtuigenbelasting’ — in de volksmond wegenbelasting — kennen we al sinds 1926 en geldt voor alle auto’s van jonger dan 40 jaar. Je betaalt naar brandstofsoort en gewicht en sinds een paar jaar wordt ook gekeken naar je uitstoot. Elk jaar incasseert de Belastingdienst zo’n € 6 miljard, waarvan een deel naar de provincies gaat. Nu wordt in Haagse kringen uitvoerig gediscussieerd over een andere manier van beprijzing, maar het wil nog niet erg vlotten. Trouwens, hadden we al niet zo’n systeem? Het heet branstofaccijns en daardoor betaalt een onzuinige auto nu al (veel) meer belasting dan een zuinige, puur door het verschil in verbruik. Maar die nieuwe elektronische autovolgbelasting komt er wel. Zeer waarschijnlijk bovenop en niet in plaats van de mrb en de accijnzen — het milieu, weet u wel — zodat we naast de mrb straks kilometerheffing moeten betalen, plus CO2-belasting, plus filetaks plus wat ze in Den Haag allemaal nog meer via dat nog in te voeren kastje willen innen.

En dan hebben we nog de bijtelling voor de auto van de zaak. Hoe dat met de elektrische voertuigen ging weten we. Eerst 0% om leaserijders te overtuigen dat ze er goed aan deden over te stappen op stekkerauto’s. En een gedifferentieerd tarief voor ‘vieze’ auto’s met verbrandingsmotoren, naar verbruik, pardon, CO2-uitstoot want dat klinkt viezer maar het is precies hetzelfde. Nu is het goedkoopste bijtellingspercentage 16% voor EV personenauto’s van de zaak tot € 30.000 en geldt voor de rest de standaard bijtelling van 22% van de cataloguswaarde inclusief accessoires af-fabriek (‘cap’). En o ja, de korting op het normale bijtellingspercentage en de cap voor emissievrije personenauto’s wordt tot 2026 verder afgebouwd. Daarna betaalt iedereen 22%. In 2030 moeten alle nieuwe auto’s de helft zuiniger rijden op benzine en LPG (en diesel, als dat nog mag tegen die tijd) en vanaf 2035 mogen er helemaal geen nieuwe auto’s met verbrandingsmotor worden verkocht. Wij zijn wel benieuwd waar alle kerncentrales moeten komen om de emissievrije elektriciteit te leveren als zon en wind het laten afweten.

MILIEU

Het milieu is een melkkoe voor belastingheffers. BPM, belastingen, accijnzen, milieuheffingen en belastingen op belastingen en accijnzen en milieuheffingen, we zijn er met zijn allen inmiddels wel aan gewend geraakt. Weliswaar is het BTW-tarief voor zonnepanelen en de aanleg ervan in 2023 verlaagd naar 0%, maar dat is meer uit doelmatigheidsoverwegingen. Voor zonnecollectoren (warmwaterinstallaties die gebruik maken van zonnewarmte) is de BTW ongewijzigd gebleven en dat geldt ook voor reparaties, bijvoorbeeld aan huishoudelijke apparatuur. Terwijl het repareren van consumptiegoederen beter is voor het milieu is dan ze te vervangen door iets nieuws dat in veel gevallen ook nog eens uit het Verre Oosten komt, zou je toch denken.

■ belasting op leidingwater

Belasting op leidingwater (BOL) is een heffing die door de Rijksoverheid wordt opgelegd. Waterleidingbedrijven brengen de BOL in rekening over het geleverde drinkwater en dragen ze af aan de Belastingdienst. Zo wil de overheid stimuleren dat bedrijven en huishoudens zuiniger omgaan met leidingwater. Let op, het is een heffing per 1000 liter, dus een glaasje water meer of minder maakt niet heel veel uit. Maar per bad of stevige douchebeurt scheelt het toch weer een dubbeltje. Of iets dergelijks.

  tarief per m3 (excl. BTW)
2017 € 0,336
2018 € 0,339
2019 € 0,343
2020 € 0,348
2021 € 0,354
2022 € 0,359
2023 € 0,382

■ afvalstoffenbelasting

Deze belasting betalen we niet direct. De organisatie die het afval ophaalt betaalt deze belasting voor elke 1000 kilo afval en berekenen dat rechtstreeks door aan de opdrachtgever (de gemeente). Dat zien we terug in de gemeentelijke afvalstoffenheffing. Zoals je ziet, zijn de tarieven in 2019 behoorlijk gestegen.

  per ton
(excl. BTW)
2017 € 13,11
2018 € 13,21
2019 € 32,12
2020 € 32,63
2021 € 33,15
2022 € 33,58
2023 € 35,70

ENERGIE

Met de introductie van het prijsplafond voor energie in 2023 vervalt een aantal tijdelijke maatregelen uit 2022 ter compensatie voor de gestegen energierekening. Zo vervallen de lagere energiebelasting op elektriciteit, de extra teruggaaf energiebelasting en het verlaagde BTW-tarief van 9% op energie die golden van 1 juli tot en met 31 december 2022. De hier getoonde BTW geldt alleen voor de energiebelasting (bedragen afgerond, voor 2023 inclusief de in de belasting verwerkte ODE). De totale hoeveelheid te betalen BTW hangt af van de gas- en stroomprijzen.

  2021 1-1-2022
t/m 30-6-2022
1-7-2022
t/m 31-12-2022
2023
BTW-tarief 21% 21% 9% 21%
energiebelasting per m3 gas € 0,52 € 0,54 € 0,49 € 0,59
energiebelasting per kWh stroom € 0,15 € 0,08 € 0,07 € 0,15

■ belasting op aardgas (normaal tarief, excl. BTW)

De meeste particulieren zullen jaarlijks niet meer dan 170.000 m3 gebruiken. Op een of andere manier voelt het niet goed dat de grootste gebruikers van fossiele brandstoffen de minste belasting op aardgas hoeven te betalen. De tabel laat ook zien dat voor particulieren méér dan een derde van wat we aan de energiemaatschappijen moeten betalen voor aardgas rechtstreeks naar de staat wordt doorgesluisd.

  0 t/m 170.000 m3 170.001 t/m
1 miljoen m3
meer dan
1 miljoen t/m
10 miljoen m3
meer dan
10 miljoen m3
2017 € 0,25244 € 0,06215 € 0,02265 € 0,01216
2018 € 0,26001 € 0,06464 € 0,02355 € 0,01265
2019 € 0,29313 € 0,06542 € 0,02383 € 0,01280
2020 € 0,33307 € 0,06444 € 0,02348 € 0,01261
2021 € 0,34856 € 0,06547 € 0,02386 € 0,01281
2022 € 0,36322 € 0,06632 € 0,02417 € 0,01298
2023 € 0,48980 € 0,09621 € 0,05109 € 0,03919

■ belasting op aardgas (verlaagd tarief, excl. BTW)

Deze belasting geldt alleen voor de glastuinbouw. We vermelden dit overzicht alleen omdat het aangeeft aan hoe belangrijk we het vinden dat we het hele jaar rond tomaten en aardbeien van eigen bodem kunnen eten.

  0 t/m 170.000 m3 170.001 t/m 1 miljoen m3 meer dan
1 miljoen t/m 10 miljoen m3
meer dan
10 miljoen m3
2017 € 0,04054 € 0,02346 € 0,02265 € 0,01216
2018 € 0,04175 € 0,02440 € 0,02355 € 0,01265
2019 € 0,04707 € 0,02469 € 0,02383 € 0,01280
2020 € 0,05348 € 0,02432 € 0,02348 € 0,01261
2021 € 0,05597 € 0,02471 € 0,02386 € 0,01281
2022 € 0,05833 € 0,02503 € 0,02417 € 0,01298
2023 € 0,07867 € 0,03629 € 0,05109 € 0,03919
■ belasting op elektriciteit (normaal tarief, excl. BTW)
  0 t/m
10.000 kWh
10.001 t/m
50.000 kWh
50.001 t/m
10 miljoen kWh
meer dan
10 miljoen
kWh particulier
meer dan
10 miljoen
kWh zakelijk
2017 € 0,10130 € 0,04901 € 0,01305 € 0,00107 € 0,00053
2018 € 0,10458 € 0,05274 € 0,01404 € 0,00116 € 0,00057
2019 € 0,09863 € 0,05337 € 0,01421 € 0,00117 € 0,00058
2020 € 0,09770 € 0,05083 € 0,01353 € 0,00111 € 0,00055
2021 € 0,09428 € 0,05164 € 0,01375 € 0,00113 € 0,00056
2022 € 0,03679 € 0,04361 € 0,01189 € 0,00114 € 0,00057
2023 € 0,12599 € 0,10046 € 0,03942 € 0,00175 € 0,00115

■ verlaagd tarief voor belasting op elektriciteit (excl. BTW)

Onze volgende woning wordt een woonboot of een volledig elektrische camper.

  elektriciteit oplaad-installaties EV 0 t/m
10.000 kWh
10.001 t/m
50.000 kWh
50.001 t/m
10 miljoen kWh
>10 miljoen
kWh
2017 € 0,04901 n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
2018 € 0,05274 n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
2019 € 0,05337 n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
2020 € 0,05083 n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
2021 € 0,05164 n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
2022 € 0,04361 n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
2023 variabel € 0,05549 € 0,05549 € 0,01478 € 0,00061
  elektriciteit walstroominstallaties*
2017 n.v.t.
2018 n.v.t.
2019 n.v.t.
2020 n.v.t.
2021 € 0,0005
2022 € 0,0005
2023 € 0,0005

* het verlaagde belastingtarief voor aan walstroominstallaties geleverde elektriciteit geldt sinds 1 oktober 2021

■ opslag duurzame energie- en klimaattransitie (ODE) op aardgas (normaal tarief)

Vanaf 2023 is de ODE verwerkt in de belasting op gas en elektriciteit (zie hiervoor).

  0 t/m 170.000 m3
en blokverwarming
170.001 t/m 1 miljoen m3

meer dan
1 miljoen t/m 10 miljoen m3

meer dan
10 miljoen m3
2017 € 0,0159 € 0,0074 € 0,0027 € 0,0013
2018 € 0,0285 € 0,0106 € 0,0039 € 0,0021
2019 € 0,0524 € 0,0161 € 0,0059 € 0,0031
2020 € 0,0775 € 0,0214 € 0,0212 € 0,0212
2021 € 0,0851 € 0,0235 € 0,0232 € 0,0232
2022 € 0,0865 € 0,0239 € 0,0236 € 0,0236
2023 € 0 € 0 € 0 € 0

■ ODE op aardgas (verlaagd tarief)

  0 t/m 170.000 m3 170.001 t/m 1 miljoen m3 meer dan
1 miljoen t/m 10 miljoen m3
meer dan
10 miljoen m3
2017 € 0,0026 € 0,0025 € 0,0027 € 0,0013
2018 € 0,0046 € 0,0040 € 0,0039 € 0,0021
2019 € 0,0084 € 0,0061 € 0,0059 € 0,0031
2020 € 0,0124 € 0,0081 € 0,0212 € 0,0212
2021 € 0,0137 € 0,0089 € 0,0232 € 0,0232
2022 € 0,0139 € 0,0090 € 0,0236 € 0,0236
2023 € 0 € 0 € 0 € 0

Voor aan CNG-vulstations geleverd aardgas is geen belastingtarief vastgesteld.

■ ODE op elektriciteit

  0 t/m 10.000 kWh 10.001 t/m 50.000 kWh 50.001 t/m 10 miljoen kWh meer dan 10 miljoen kWh niet zakelijk meer dan 10 miljoen kWh zakelijk
2017 € 0,0074 € 0,0123 € 0,0033 € 0,000131 € 0,000131
2018 € 0,0132 € 0,0180 € 0,0048 € 0,000194 € 0,000194
2019 € 0,0189 € 0,0278 € 0,0074 € 0,0003 € 0,0003
2020 € 0,0273 € 0,0375 € 0,0205 € 0,0004 € 0,0004
2021* € 0,0300 € 0,0411 € 0,0225 € 0,0004 € 0,0004
2022 € 0,0305 € 0,0418 € 0,0229 € 0,0005 € 0,0005
2023 € 0 € 0 € 0 € 0 € 0

* sinds 1 oktober 2021 is het tarief voor de ODE voor aan walstroominstallaties geleverde elektriciteit nul

■ kolenbelasting

Onder kolen vallen steenkool (en daarvan afgeleide vaste brandstoffen), bruinkool en cokes. Ook van deze belasting hebben we geen directe last: bedrijven die deze producten invoeren, vervoeren of opslaan, hoesten deze belasting op, wij betalen pas bij afname van het eindproduct. Het doel van deze belasting is ‘milieuvervuiling tegengaan en het energieverbruik terugdringen’, staat op de site van de Rijksoverheid. Maar we hebben nog vier kolencentrales in gebruik (de meest recente werden in 2016/17 in gebruik genomen, waarvan de capaciteit in 2022 werd opgevoerd om gas te kunnen uitsparen. En als je je dan realiseert dat de glastuinbouw goed is voor bijna 10% van de totale hoeveelheid gas die we in Nederland stoken (en dat de tuinders gas tegen afbraaktarieven kunnen krijgen), kun je bij dit soort doelstellingen wel een paar vraagtekens plaatsen.

In een moderne centrale levert een kilo steenkool zo’n 3,5 kWh elektriciteit op, een m3 aardgas drie keer zoveel. Dat zien we terug in de tarieven.

  tarief per ton
(excl. BTW)
2017 € 14,51
2018 € 14,63
2019 € 14,81
2020 € 15,05
2021 € 15,29
2022 € 15,49
2023 € 16,47

■ belastingvermindering elektriciteit

We krijgen een belastingvermindering omdat de overheid een deel van het energieverbruik als basisbehoefte ziet. Over dat deel betalen we dus geen belasting. Opvallend is de verlaging ten opzichte van 2022: € 188 per huishouden. De vermindering geldt per elektriciteitsaansluiting per jaar.

2017 € 308,54
2018 € 308,54
2019 € 257,54
2020 € 435,68
2021 € 461,62
2022 € 681,63
2023 € 493,27

■ vliegbelasting

Vroeg je je af waarom de prijsvechters hun prijzen voor vluchten vanuit Nederland hebben verhoogd? Het antwoord: de vliegbelasting is op 1 januari 2023 van € 7,85 (2021) en € 7,95 (2022) naar € 26,43 per uit Nederland vertrekkende passagier gegaan. Deze heffing geldt niet voor passagiers uit andere landen die op Schiphol een tussenstop maken, behalve als ze op losse tickets vliegen of met de trein zijn gekomen. Vliegen vanuit andere landen met KLM via Schiphol is meestal al een stuk voordeliger en nu mogelijk nog interessanter (al lijkt ons dat niet in het belang van het milieu).

■ zonnepanelen

Per 2023 is de BTW op aanschaf en plaatsing van zonnepanelen naar 0% gegaan als de panelen worden geplaatst op woningen of bijgebouwen van een woning (zoals een schuur). De onhandige en tijdrovende regeling voor het terugvragen van BTW (voor particulieren) vervalt daarmee. Voor op andere locaties geplaatste zonnepanelen, zoals in zonneparken, geldt deze regeling niet.

Check op www.wijzeringeldzaken.nl hoe je energierekening verandert in 2023.

■ brandstofaccijns (per liter, excl. BTW)*

De gouden melkkoe van de overheid. Inclusief de BTW gaat méér dan de helft van het geld dat we aan de pomp betalen naar de schatkist.

  2020 2021 2022* 2023*
benzine (euro loodvrij 95/98) € 0,80033 € 0,81314 € 0,65071 € 0,78910
diesel € 0,50362 € 0,52168 € 0,41746 € 0,51625
LPG (1 liter = 0,54 kg) € 0,18881 € 0,19182 € 0,15352 € 0,18616

* tarief 2022 is vanaf 1 april 2022, tarief 2023 is vanaf 1 juli 2023

■ alcoholaccijns en frisdrankbelasting (per 100 liter, excl. BTW)

De alcoholaccijns en frisdrankbelasting is ongewijzigd gebleven. Er is sprake van dat de belasting op mineraalwater in 2024 komt te vervallen, maar dat de belasting op suikerhoudende frisdranken tegelijkertijd zal stijgen.

  2020-2023
bier (< 7°Plato) € 8,83
bier (7-11°Plato) € 28,49
bier (11-15°Plato) € 37,96
bier (> 15°Plato) € 47,48
wijn (≤ 8,5%)  € 44,24
wijn (> 8,5%) € 88,30
gedistilleerd
(per %-alcohol)
€ 16,86
limonade, sap, mineraalwater € 8,83
Buy us a beer - The Dutch Money Whisperer

Biertje?

Wil je ons helpen? Stuur dan je vrienden een link naar de site of onze social-mediakanalen, of trakteer ons op een biertje. Of, waarom niet, doe het gewoon allebei!

Pssst...

Vul je e-mailadres in. Bevestig dat je bestaat (check je spambox). Daarna ontvang je van ons een e-mail met instructies waarmee je de 50‑30‑20 BudgetBerekenaar kunt downloaden.

Alsjeblieft

Je gratis schenkingsakte om gebruik te kunnen maken van de éénmalige verhoogde vrijstelling. Vul hieronder je e-mailadres in, click op de button en gebruik de link uit de e-mail die je van ons krijgt.

Heb je niets ontvangen? Check dan je spamfolder. Voeg ons ook toe aan je veilige adressen!

Verdelen in 10 stappen

Hoe kun je je inkomen en aftrekposten zodanig verdelen dat jij en je fiscaal partner minimaal belasting betalen en maximaal van de toeslagen profiteren? Download het stappenplan! Vul je e-mailadres in, click op de button en gebruik de link uit onze e-mail.

Heb je niets ontvangen? Check dan je spam-box en voeg ons toe aan je veilige adressen. Succes met je aangifte!

Alsjeblieft

Je gratis aangiftechecklist. Vul hieronder je e-mailadres in, click op de button en gebruik de link uit de e-mail die je van ons krijgt.

Heb je niets ontvangen? Check dan je spam-folder en voeg ons toe aan je veilige adressen. Succes met je aangifte!

Alsjeblieft

Vul je e-mailadres in, click op de button en gebruik de link uit de e-mail die je van ons krijgt. Kopieer de tekst uit de pdf naar een tekstdocument om de inhoud naar wens aan te passen.

Alsjeblieft

Vul je e-mailadres in, click op de button en gebruik de link uit de e-mail die je van ons krijgt. Kopieer de tekst uit de pdf naar een tekstdocument om de inhoud naar wens aan te passen.

Pssst...

Wil je meer handige tips van de Dutch Money Whisperer om je geldzaken goed te regelen? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief!

The Dutch Money Whisperer Logo

PERSOONLIJKE FINANCIËN VOOR iedereen

Welkom in de wereld van
het kleine geld…

Onze blogs, video’s en podcasts geven handvatten om zelf met je financiën aan de slag te gaan. Of het nu gaat om je pensioen, je huis, je beleggingen, je belastingen of je bank- en verzekeringszaken, hier bouw je aan je financiële toekomst!

Pssst...

Wil je meer handige tips van de Dutch Money Whisperer om je geldzaken goed te regelen? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief!