Ja, misschien krijgen we een recessie. En dit kun je ertegen doen.
Een oorlog in het nabije oosten, haperende aandelenkoersen, grondstof-, gas- en benzineprijzen die door het dak gaan, het uitzicht voor het nieuwe jaar is niet geweldig. Het R-woord valt steeds vaker en strikt genomen zitten we al twee kwartalen met een krimpende economie en dus officieel in een recessie, al is het een recessie-light en is ze vooral het gevolg van de energieprijzen.
Het goede nieuws? De economie gaat nooit in een rechte lijn. Toen in 2008 de gevolgen van de in de VS begonnen kredietcrisis Nederland bereikten, interviewde het journaal mensen op straat. We gaan maar even geen geld uitgeven en met de auto met vakantie deze zomer, was de consensus. Uiteindelijk viel de schade reuze mee en deden de aandelenbeurzen er nog een paar schepjes bovenop. Maar de reisbureaus zullen ’m wel even hebben geknepen.
Wat overigens niet betekent dat het niet verstandig zou zijn om even de rem op de uitgaven te zetten. Voordat je besluit om nooit meer uit eten te gaan of de vrijmibo uit het repertoire te schrappen, er zijn nog wel andere manieren om te snijden. Wat dacht je bijvoorbeeld van het zo snel mogelijk afbetalen van je schulden? Je zou de mensen de kost moeten geven die tegelijkertijd geld sparen (want ‘je weet maar nooit’) èn geld lenen. Banken vragen voor een persoonlijke lening al snel 10 procent, maar geven op spaartegoeden zo goed als geen rente. Bij een lening van € 5.000 levert aflossen bij een dergelijk hoge rente zomaar € 500 op, elk jaar weer. En dat is weer goed voor een paar dinertjes en borreltjes buiten de deur. Heb je geen spaargeld, overweeg dan zo snel mogelijk met aflossen te beginnen. Rook je, dan hoeven we je niet te vertellen waar je geld kunt halen. Trouwens, als je gemiddeld méér dan een glas bier of wijn per dag drinkt ook niet. Maak een lijstje van al je leningen en los in elk geval de duurste het eerst af.
En het belangrijkste advies tegen een recessie? Raak vooral niet in paniek. Alle crises — ook de coronacrisis die de moeder is van deze recessie — hebben laten zien dat paniek een bijzonder slechte en vooral kostbare raadgever is. Paniek is als een sneeuwbal. Als die maar lang genoeg de berg afrolt is ie moeilijk te stoppen en sloopt ie alles wat in de weg staat.